autor felietonu: Tomasz Śpiewak
Tytułem wstępu: gdyby ktoś mnie zapytał z jakim płynem lub cieczą kojarzy mi się motocykl i podróżowanie nim, to bez wahania wskazałbym………PIWO. Nie benzyna, nie olej, nie płyn hamulcowy czy płyn chłodniczy, nie padający deszcz czy woda z kałuży, ale właśnie piwo. Zatem w poniższym tekście będzie sporo odniesień do tego napoju, a na koniec – na koniec z jakieś zdanie o podróżach też się znajdzie.
Przetrwalnik gatunku ludzkiego
„… napój otrzymany w wyniku enzymatycznej hydrolizy skrobi i białek zawartych w ziarnach zbóż i poddany fermentacji alkoholowej. W węższym znaczeniu pod tym pojęciem rozumie się napój zawierający alkohol i dwutlenek węgla otrzymany w wyniku fermentacji alkoholowej słodu z dodatkiem wody i chmielu przy użyciu wyselekcjonowanych szczepów drożdży…”- STOP, kto to napisał? Przecież tego nie da się dalej czytać, nie mówiąc już o tym, że od samych tych słów odechciewa się pić czegokolwiek, łącznie z najwspanialszym napojem jaki wynalazła cywilizacja homo-sapiens. Przecież mowa o PIWIE. Dlatego zacznijmy od początku, aby nadać odpowiednia formę dla opisu tego kamienia milowego w rozwoju człowieka, dzięki któremu wiele się działo, a nawet (nie bójmy się tego stwierdzenia) gatunek ludzki przetrwał przez tysiąclecia. Zatem…..
Przyczyna upadku Cesarstwa Rzymskiego
Piwo – to najstarszy napój alkoholowy na świecie. Jego początki sięgają 4000 lat p.n.e., kiedy to światłe ludy z dorzecza Eufratu i Tygrysu zaczęły warzyć sikar. Najstarszy browar znajdował się w Egipcie a swoją karierę zaczął 3700 lat p.n.e. Na terenach obecnej Polski już 5 wieków p.n.e. zaczęto ważyć i co najważniejsze spożywać piwo. Słynny „bursztynowy szlak” czyli droga handlowa pomiędzy Cesarstwem Rzymskim a wybrzeżem Bałtyku zawdzięcza swoja nazwę nie bursztynowi który był wysyłany tą drogą do Rzymu tylko kolorowi tajemniczego napoju, którego natury Rzymianom (jako parweniuszom) nigdy nie było dane poznać. Dlatego ich Cesarstwo upadło w 476 roku a ich potomkowie nazywani Włochami są synonimem braku: ducha walki, męstwa, zasad rycerskich, honoru etc.
Złocisty znacznik Jedwabnego Szlaku
Niewiele brakowało, aby średniowieczny jedwabny szlak zaczynał się nie w Genui tylko w okolicach Gniezna i nosił nazwę East Stream (tfu, ale mnie pokręciło – oczywiście Bursztynowy Szlak Wschodni). Niestety – wysyłani na wschód w celu promowania szlachetnego napoju nasi najlepsi handlarze albo tracili cały dobytek w okolicy Wołgi zamieszkiwanej przez niezliczone rzesze ludzi z których co drugi nosił imię IWAN (wówczas powstało sławne wyrażenie: zaIWANić), albo wypijali cały posiadany zapas napoju w okolicach pustyń obecnego Kazachstanu. Nie chcąc wracać z pustymi rękami oczywiście docierali do Chin gdzie wchodzili w interakcje z ich mieszkańcami, co skutkowało (jakby to powiedzieć w obecnym języku palestry) „bezprawnym wejściem w posiadanie dóbr należących do poszkodowanego”, po czym dookoła przez Pamir i Hindukusz, Persję i Morze Śródziemne docierali właśnie do Genui gdzie sprzedawali całe dobro. Stąd na terenach Polski można znaleźć różne monety wybite w złocie z napisami łacińskimi na rewersie i awersie, a nasi pionierzy tak naprawdę wytyczyli drogę dla późniejszego Szlaku Jedwabnego przy okazji doskonaląc umiejętności, które u schyłku XX wieku tak denerwowały naszych zachodnich sąsiadów (wówczas również zmieniono pojęcie zaiwanić na zajumić 😊).
Średniowieczny substytut wody
Czasy świetności tego trunku przypadają na średniowiecze. Wówczas był to podstawowy napój ludności, sporadycznie i z olbrzymią niechęcią zastępowany wodą (w tym czasie powstało słynne starosłowiańskie wyrażenie: pije wodę – jak zwierzęta). Tylko Europa Południowa postanowiła pozostać w swej odmienności i tam spożywano wino (a fe) no i dlatego po ich cywilizacji pozostały głównie ruiny (Akropol, Panteon etc.) zaś nasza cywilizacja rozwija się wspaniale wznosząc coraz to doskonalsze pomniki kultury, służące milionom ludzi (Port Lotniczy Radom jest najlepszym przykładem).
Ale trochę przeskoczyłem na osi czasu, wracamy do średniowiecza i wieków troszeczkę późniejszych. Następuje rozwój sztuki piwowarskiej praktycznie w całej Europie (oprócz południa – ale to ustaliliśmy – oni są po prostu dziwni) i Azji, a jej wkład w krzewienie kultury i nauki jest nie do przecenienia. Również na ziemiach polskich następuję boom a piwo zaczyna odgrywać olbrzymią rolę. W tym miejscu należy nadmienić, że pewien poziom mistrzostwa osiągnęli w tej dziedzinie polscy mnisi, ale o tym później. Zbiega się to w czasie ze wzrostem znaczenia Rzeczpospolitej w Europie i ówczesnym świecie, a piwo staje się „tajną bronią” odpowiadającą za sukcesy militarne naszego kraju.
Wymazany z pamięci symbol zwycięstwa pod Grunwaldem
Już pod Grunwaldem Ulryk von Jungingen nieopacznie podarował królowi Władysławowi Jagiełło dwa garnce piwa (oficjalne podania mówią o dwóch nagich mieczach) czym osłabił ducha walki wojsk krzyżackich a wojskom polskim wskazał cel (tabory pełne tego wspaniałego napoju) i dodał takiego wigoru, że…. – co było potem nie muszę już mówić. Sukces ten nie uszedł uwagi barbarzyńcom zza kanału, którzy skopiowali go metodą „made in china” (bez wykupienia stosownej licencji – myślę, że powinniśmy upomnieć się o zaległe tantiemy z wysoką karą za zwłokę – tak przy okazji Brexitu) i z powodzeniem zastosowali.
Plagiat w wykonaniu brytyjskich piwożłopów
Już 5 lat po Grunwaldzie brytyjscy „piwożłopi” wyposażeni w długie łuki skopali francuskie „megots” pod Azincourt, co jest ewidentnym przykładem wyższości kultury picia ejla i stouta nad tanim sikaczem znad Sekwany i Loary. Właśnie wówczas pojawiło się pierwsze hasło reklamowe piwa: „dwie pinty portera za głowę chevaliera”, które właśnie pod Azincourt miało swój debiut. W dalszych dziejach naszego narodu znajdujemy kolejne wzmianki o wzniosłej roli piwa.
Cud Jasnogórski
W okresie Potopu Szwedzkiego punktem zwrotnym stało się oblężenie Częstochowy, które uaktywniło partyzantkę polską. Po raz kolejny okazało się, że Polak jest nie do pokonania, gdy ma jasno określony cel (patrz Grunwald), a podziemia Klasztoru Jasnogórskiego pełne były beczek napoju marzeń, ambrozji północy, redbulla średniowiecza, stanazolu dorzecza Wisły czyli właśnie piwa, w warzeniu którego mnisi z Jasnej Góry osiągnęli mistrzostwo. Niestety ubolewam, że jest to historia nieznana, gdyż z biegiem czasu w imię raczkującej poprawności politycznej zaczęto stosować cenzurę, która stopniowo zatoczyła szersze kręgi.
Chętnie używany rzeczownik literacki
A mamy piękne przykłady np. z literatury, gdzie sławiono ten napój nadając mu odpowiednią rangę. Już Aleksander Fredro pisał:”…Jeśli nie chcesz mojej zguby, kufel piwa daj mi luby…”, a bliżej nieznany autor wymyślił powiedzenie „piwo się wylało”. Sienkiewiczowski Onufry Zagłoba pijał tak naprawdę piwo, jednak na skutek skrytobójczego działania lobby bartnickiego dokonano zmiany w druku i zastąpiono wyraz piwo przez miód. Skutki tego błędu były opłakane dla całej historii Europy. Naród Polski pozostawał pod zaborami, zaś nasi ciemiężyciele, którzy doszli pomyłki drukarskiej zaczęli eksperymentować z wykorzystaniem nowo poznanej potężnej broni (świadomość klęski pod Grunwaldem wyryła się w Pruskiej pamięci na całe wieki).
Znaczący symbol rozwoju militarnego
Oto niejaki Moltke von Ludendorff upuścił kieliszek swojego popołudniowego schnapssa do kufla chmielowego napoju spod Tychów i tym samym wynalazł U-BOOTa, czym dał podwaliny do budowy niemieckiej floty okrętów podwodnych. Znamienne, że stał się on głównym niemieckim generałem w czasie I wojny światowej. O wprowadzeniu w 1916 roku czołgu, którego nazwa początkowa brzmiała TANK (od tankowania, czyli żargonowego określenia przyjmowania dużej ilości piwa na imprezie) nawet nie będę wspominał. Przecież Brytole doskonale wiedzieli, co potrafi człowiek po tankowaniu piwa – nie takie rzeczy ze szwagrem po…. .
Znak współczesnej popkultury
Zaiste – smutne to były czasy. Jednak obecnie na szczęście nie mamy już do czynienia z tak burzliwymi dziejami. Piwo odnalazło należne mu miejsce i staje się wzorcem do naśladowania, swoistym znakiem popkultury. Słynne są następujące fakty:
- Skrzynka piwa ma 24 butelki, doba ma 24 godziny – przypadek?
- Litr piwa ma 500 kalorii, pracujący człowiek potrzebuje 2200 kalorii. Zatem powinniśmy pić dziennie 4,4 litra piwa.
- Polak potrafi wypić 10 litrów piwa i nawet mu się nie odbije.
Myślę, że te przykłady pokazują, jakie znaczenie w dzisiejszych czasach ma właśnie piwo i jak wpłynęło ono na całe nasze poznanie świata. Paradoksalnie – nawet wielkie koncerny piwowarskie, doceniając wkład nas – motocyklistów, w promowanie kultury spożywania napoju spod znaku chmielu – wprowadziły produkty dedykowane właśnie dla nas – patrz kaski CA(RLS)BERG. Wprawdzie nie najwyższej półki, ale hołd oddany.
Co by było, gdyby
Co by było, gdyby piwa nie było?
- Polskiej Ekstraklasy nie dałoby się w żaden sposób oglądać
- W Pubach byłoby znacznie więcej brzydkich kobiet. Co gorsze – kobiety by widziały znacznie więcej brzydkich nas.
- Nie istnieliby okazyjni palacze
- Muzyka metalowa skończyłaby się 15 lat przed nagraniem Kill`em All
- Czechom i Słowakom pozostaliby już tylko hokeiści, jako główny towar eksportowy
- Mężczyźni przestaliby wychodzić po zakupy i ze śmieciami
- Najbardziej znienawidzoną porą tygodnia byłby piątek wieczór
- Idea grilla legła by w gruzach.
- Nikt by nie ogarnął podstaw mechaniki kwantowej
A należy pamiętać, że piwo jednak ma wady (niedużo, ale są):
- Piwo ma mało witamin, dlatego należy go pić bardzo dużo (chociaż nie wiem czy to nie zaleta)
- Piwo zawiera hormony żeńskie, co dla męskiej części populacji objawia się poprzez siusianie na siedząco po 8 piwie.
Szlakiem Browarów Polskich
Ufff, ale mnie poniesło, zatem czas na konkret. Widziałem wiele wykazów, szlaków, propozycji podróży, tras przyrodniczych, tras po zabytkach etc. Ale nigdzie, naprawdę nigdzie nie znalazłem SZLAKU BROWARÓW POLSKICH!!!! U lala, co za gafa. Niniejszym postaram się to naprawić. Poniżej lista browarów polskich. Myślę, że jest jak najbardziej do wykorzystania przy planowaniu szybkich wypadów weekendowych po naszym wspaniałym kraju. Moglibyśmy się nawet pokusić o Koronę Browarów Polskich. Kto w jak najkrótszym czasie odwiedzi wszystkie 51 browarów i spróbuje ich produktów ten ją zdobędzie. A zatem: do dzieła😊.
Pozdrawiam
Tomasz Śpiewak
P.S. Poniższy wykaz może być nieaktualny (ściągnąłem go z netu), ale to nie powód, żeby nie zacząć zwiedzania. A przy okazji – wspaniałe pole do popisu dla miłośników złocistego napoju – uaktualnić wykaz. A ile jest manufaktur, niewielkich browarków, które czekają na odkrycie i uznanie. A zatem (jak wyżej zostało powiedziane/napisane): do dzieła.
Browar Amber
Adres: ul. Gregorkiewicza 1, 83-050 Kolbudy
Główne marki piwa: Żywe, Koźlak, Grand Imperial Porter, Grand Imperial Porter Chilli, Złote Lwy, Johannes, Pszeniczniak, Harde, Remus, Amber Naturalny, Amber Czarny Bez, Amber Chmielowy.
Browar Artezan
Adres: Natolin 27, 05-825 Natolin
Główne marki piwa: Wit, IPA, Pacific Pale Ale, Poliż Alę, Babie Lato, Piwo Grodziskie, Czarna Wołga, Nutcracker, Coder, Samiec Alfa, Old Ale, Funky Bret.
Browar Bartek
Adres: Cieśle 13, 63-322 Gołuchów
Główne marki: Bartek; kontrakt dla Browaru SzałPiw (Bździągwa, Rojber, Szczun, Kejter, Śrup, Jasny Dynks, Ciemny Dynks).
Browar Bieszczadzka Wytwórnia Piwa Ursa Maior
Adres: Uherce Mineralne 122A, 38-623 Uherce Mineralne
Główne marki: Ursa z Połoniny, Ursa Royzbawiony, Ursa Deszcz w Cisnej, Ursa Megaloman.
Browar Bosman (wchodzi w skład Carlsberg Polska SA)
Adres: ul Chmielewskiego 16, 70-028 Szczecin
Główne Marki: Bosman Full, Bosman Specjal.
Bracki Browar Zamkowy (wchodzi w skład Grupy Żywiec SA)
Adres: ul. Dojazdowa 2, 43-400 Cieszyn
Główne marki: Brackie, Brackie Mastne, Żywiec Porter.
Browar Ciechan
Adres: ul. Kilińskiego 8, 06-400 Ciechanów
Główne marki: Ciechan Wyborne, Ciechan Lagerowe, Ciechan Miodowe, Ciechan Pszeniczne, Ciechan Maciejowe, Ciechan Mocne, Ciechan Porter 18,1%, Ciechan Porter 22,0%, Ciechan Marcowe, Ciechan Stout, Ciechan Shandy, Krzepiak.
Browar Cornelius (Sulimar Sp. z o.o.)
Adres: ul. Browarna 5, 97-300 Piotrków Trybunalski
Główne marki: Cornelius Pszeniczny, Cornelius Ciemny Pszeniczny, Cornelius Miodowy, Cornelius Koźlak, Cornelius Porter, Cornelius Grejpfrut, Cornelius Banan, Cornelius Cytryna, Cornelius Niefiltrowane, Trybunał Trójsłodowe, Trybunał Miodowy, Trybunał Niefiltrowany.
Browar Czarnków
Adres: ul. Browarna 1, 64-700 Czarnków
Główne marki: Noteckie Jasne Pełne, Noteckie Ciemne Eire, Noteckie Niepasteryzowane, Proletaryat, Proletaryat Ciemne, Walońskie, Izerskie.
Browar Dojlidy (wchodzi w skład Kompani Piwowarskiej)
Adres: ul. Dojlidy Fabryczne 28, 15-955 Białystok
Główne marki: Żubr, Żubr Ciemnozłoty.
Browar w Elblągu (wchodzi w skład Grupy Żywiec SA)
Adres: ul. Browarna 71, 82-300 Elbląg
Główne marki: Specjal Jasny Pełny, Specjal Mocny, Specjal Niepasteryzowany.
Browar EDI
Adres: Nowa Wieś 5E, 67-400 Wschowa
Główne marki: Wschowskie, Ciemne, Mętne, Swojskie Jasne, Swojskie Ciemne, Swojskie Palone, Miodowe, Migdałowe, Miętowe, Imbirowe, Wiśniowe, Malinowe, Anyżowe.
Browar Fortuna
Adres: ul. Wrzesińska 24, 62-320 Miłosław
Główne marki: Seria Miłosław (Pilzner, Pszeniczne, Koźlak, Marcowe, Niefiltrowane), Seria Fortuna (Czarne, Wiśniowa, Miodowe, Śliwkowa), Seria Komes (Porter Bałtycki, Podwójny Ciemny, Potrójny Złoty).
Browar Fuhrmann
Adres: ul. Piwna 10, 78-320 Połczyn Zdrój
Główne marki: Abbe, Starovar, Starovar Lime, Fuhrmann, Brewer Pils, Brewer Mocne, Brewer Strong, Brewer Super Strong.
Browar Głubczyce
Adres: ul. I Armii WP 16-18, 48-100 Głubczyce
Główne marki: Rycerskie Mocne, Hammer, BraX, Karlik, Pils.
Browar Gontyniec
Adres: Kamionka 21, 64-800 Chodzież
Główne marki: Gniewosz Jasne, Gniewosz Ciemne, Gniewosz Koźlak.
Browar Gościszewo
Adres: ul. Gościszewo 11, 82-400 Sztum
Główne marki: Rycerz, Naturalne, Naturalne Niefiltrowane, Viva Hel, Ciemne, Pils; kontrakt dla AleBrowar (Rowing Jack, Black Hope, Lady Blanche, Sweet Cow, Amber Boy, Naked Mummy, Saint No More, Smoky Joe, King of Hop, Brown Foot, Golden Monk).
Browar Górnośląskie (wchodzi w skład Van Pur SA)
Adres: ul. Wolności 327, 41-800 Zabrze
Główne marki: Śląskie, Super Piwosz, Śląskie Mocne, Śląskie Super Mocne.
Browar Imielin
Adres: ul. Rubinowa 10, 41-407 Imielin
Główne marki: Jasne, Mocne Jasne Pełne, Szpunt Mocne, GKS Katowice.
Browar Jabłonowo
Adres: al. Krakowska 77, 05-552 Wólka Kosowska
Główne marki: Belfast, Pils, Mocne, Strong, Imperator, Piwo Trzy Zboża, Klasztorne Piwo na wzór piwa Trpistów, Piwo na miodzie gryczanym, Weissbier, Tradycyjne, Pedritos.
Browar Jagiełło
Adres: ul. Gminna 57, 22-100 Chełm-Pokrówka
Główne marki: Magnus, Magnus Black, Magnus Czekoladowy, Magnus Śliwkowy, Magnus Wiśniowy, Magnus Żurawinowy, Lipcowe, Miodowe, Nałęczowskie Jasne, Nałęczowskie Ciemne
Browar Jędrzejów (wchodzi w skład Browary Regionalne Łomża)
Adres: ul. Strażacka 1, 28-300 Jędrzejów
Główne marki: Strzelec Jasne Pełne, Strzelec Mocne, Rybnicki Full.
Browar Kasztelan (wchodzi w skład Carlsberg Polska SA)
Adres: ul. Świętokrzyska 27, 09-200 Sierpc
Główne marki: Jasne Pełne, Mocne, Niepasteryzowane.
Browar Konstancin
Adres: ul. Obory 11A, 05-520 Konstancin Jeziorna
Główne marki: Dawne, Warszawiak, Pszeniczne, Konstancin Lekki, Konstancin Czarny Dąb, Konstancin Bardzo Mocny, Mazowieckie, Żytnie.
Browar Koreb
Adres: ul. Żeromskiego 72, 98-100 Łask
Główne marki: Łaskie, Mocne, Herbowe, Miodowe, Korzenne.
Browar Kormoran
Adres: al. Gen. Sikorskiego 2, 10-057 Olsztyn
Główne marki: Podróże Kormorana (Weizenbock, American IPA, Witbier), Regionalne z Warmii i Mazur (Warnijskie, Orkiszowe, Orkiszowe z Miodem, Orkiszowe z Czosnkiem, Świeże, Rześkie, Warmiak, Marcowe, Cerevisia Marcialis, Olsztyńskie, Podpiwek Warmiński), Specjały Kormorana (PLON, Gruit Kopernikowski,Porter Warmiński, Jabłko w Piwie, Śliwka w Piwie, Wiśnia w Piwie, Miodne, Krzepkie, Szoko, Kormoran Jasny, Kormoran Jasny Niefiltrowany, Kormoran Ciemny, Irish Beer, Świąteczne).
Browar Koszalin (wchodzi w skład Van Pur SA)
Adres: ul. Spółdzielcza 8, 79-950 Koszalin
Główne marki: Brok Export, Brok Sambor, Brok Strong, Brok Strong Niefiltrowany, Kanclerz.
Minibrowar Kowal
Adres: ul. Grunwaldzka 1a, 75-241 Koszalin
Główne marki: Jasne, Ciemne, Pszeniczne, Bock, Miodowe.
Browar Krajan (obecnie produkcja wstrzymana)
Adres: ul. Browarna 1, Trzeciewnica, 89-100 Nakło nad Notecią
Typ browaru: małyGłówne marki: Specjal, Nakielskie Jasne, Miodowe, Miodowe Ciemne, Irlandzkie Zielone, Irlandzkie Mocne, Nakel, Złoty Strong, Mocne Bawarskie, Ciemne, Koźlak, Porter.
Browar Książęcy (wchodzi w skład Kompani Piwowarskiej)
Adres: ul. Mikołowska 5, 43-100 Tychy
Główne marki: Tyskie, Dębowe Mocne, Wojak Jasne Pełne, Wojak Super Mocne, Książęce.
Lech Browary Wielkopolski (wchodzi w skład Kompani Piwowarskiej)
Adres: ul. Szwajcarska 11, 61-285 Poznań
Główne marki: Tyskie, Dębowe Mocne, Lech, Lech Mocny, Gingers, Redd’s.
Browar Leżajsk (wchodzi w skład Grupy Żywiec SA)
Adres: ul. I Armii Wojska Polskiego 5, 37-300 Leżajsk
Główne marki: Leżajsk Pełne, Leżajsk Mocny, Leżajsk Niepasteryzowane, Pdkarpackie, Tatra Jasne Pełne, Tatra Mocne, Warka Jasne Pełne, Warka Strong.
Browar Lwówek
Adres: ul. Traugutta 7, 59-600 Lwówek Śląski
Główne marki: Lwówek Książęcy, Lwówek Ratuszowy, Lwówek Wiedeński, Lwówek Belg, Lwówek Wrocławskie, Lwówek Malinowe, Darłowiak.
Browar Łomża (wchodzi w skład Browary Regionalne Łomża)
Adres: ul. Poznańska 121, 18-400 Łomża
Główne marki: Łomża Mocne, Łomża Wyborowe, Łomża Export Miodowe, Łomża Export, Łomża Niepasteryzowane Wyborowe, Łomża Niepasteryzowane, Złoty Kur, Korona Książęca Dock, Dock Strong.
Browar Łódzkie
Adres: ul. Północna 35, 91-408 Łódź
Główne marki: Junak Premium, Junak Gold, Junak Ciemne, Lodwar, Lodwar Mocny, Łódzkie Mocne, Sarmackie Mocne.
Browar na Jurze
Adres: ul. Paderewskiego 114, 42-400 Zawiercie
Główne marki: Zawiercie Jasne Pełne, Zawiercie Miodowe, Zawiercie Bursztynowe, Zawiercie Czekoladowe, Jurajskie Jabłko z miętą; kontrakt dla Browaru Pinta (Atak Chmielu, Viva la Wita!, A’la Grodziskie, Dobry Wieczór, Czarna Dziura, Odsiecz Wiedeńska, Imperium Atakuje, Ognie Szczęścia, Stare ALE Jare, Jak w Dym, Koniec Świata, Angielskie Śniadanie, Dymy Marcowe, Dyniamit, Oto Mata IPA, Ce N’est Pas IPA).
Browar Namysłów
Adres: ul. Bolesława Chrobrego 26, 46-100 Namysłów
Główne marki: Zamkowe Jasne Pełne, Zamkowe Mocne, Zamkowe Export, Namysłów Niepasteryzowane, Apple Beer, Plum Beer, Imbir Beer, Malina Ber, Złoty Denar, Złoty Denar Chmielowy, Złoty Denar Mocny, Basztowe, Kozackie, Kozackie Mocne.
Browar Okocim (wchodzi w skład Carlsberg Polska SA)
Adres: ul. Browarna 14, 32-800 Brzesko
Główne marki: Okocim Premium Mocne, Okocim Premium Pils, Okocim Porter, Piast Mocne, Piast Wrocławski, Harnaś, Harnaś Mocny, Carlsberg, Karmi Classic, Karmi Poema Di Caffe, Karmi Choco, Karmi Malinowa Pasja.
Perła Browary Lubelskie
Adres: ul. Bernardyńska 15, 20-950 Lublin
Główne marki: Perła Niepasteryzowana, Perła Chmielowa, Perłą Export, Perła Mocna, Czarna Perła, Perła Miodowa, Trybunalskie Miodowe, Lubelskie Pils, Lubelskie Mocne, Goolman Pils, GoolmanPremium, Goolman Mocne, Zwierzyniec.
Browar Pilsweiser
Rok założenia: 1887
Adres: ul. Siołkowa 264, 33-330 Grybów
Główne marki: Pilsweiser Góralskie, Pilsweiser Premium Export, Pilsweiser Grybów Premium, Pilsweiser Exclusive Export, Pilsweiser Naturalne Niepasteryzowane, Pilsweiser Strong Export, Pilsweiser Lach, Pilsweiser Niepasteryzowane Niefiltrowane, Pilsweiser Góralskie Krzepkie, Pilsweiser Bock, Pilsweizer Trzcinowe słodowe, Pilsweizer Aloes & Curacao z miodem.
Browar Pinta (piwo warzone w Browarze na Jurze)
Główne marki: 70/- Szylingów, A’la Grodziskie, Atak Chmielu, Czarna Dziura, Odsiecz Wiedeńska, Pierwsza Pomoc.
Browar Południe
Adres: Wąsosz 95, 42-274 Konopiska
Główne marki: Kresowe Jasne Pełne, Kresowe Jasne Mocne, Stout.
Pracownia Piwa
Adres: ul. Kasztanowa 31, 32-085 Modlniczka
Główne marki: Hey Now, Dwa Smoki, Crack, Plan-T, Cent Us, Like On Nick, 100!, 6 Joseph’s Street, Smoked Cracow, Smoked Cracow by Night.
Browar Staropolski
Adres: ul. Kolbego 2, 98-220 Zduńska Wola
Główne marki: Staropolskie Chmielowe, Staropolskie Miodowe, Staropolskie Mocne, Staropolskie Złote, Staropolskie Porter, Barrel.
Browar Tarczyn
Adres: ul. Dobrowolskiego 21A, 05-555 Tarczyn
Główne marki: Rysy Mocne Exportowe.
Browar Van Pur (wchodzi w skład Van Pur SA)
Adres: Rakszawa 334, 37-111 Rakszawa
Główne marki: Karpackie Premium, Karpackie Pils, Karpackie Mocne, Karpackie Super Mocne, Van Pur Premium, Van Pur Super Mocne, Van Pur Non-Alcoholic, Zlaty Hrad, Zlaty Hrad Strong, Edelmeister Pilsener, 18 Extra Strong, CorteS.
Browar Warka (wchodzi w skład Grupy Żywiec SA)
Adres: ul. Gośniewska 65, 05-660 Warka
Główne marki: Warka Jasne Pełne, Warka Strong, Heineken, Królewskie, Królewskie Mocne, Kujawiak, Tatra Jasne Pełne, Tatra Mocne.
Browar Witnica
Adres: ul. Marii Konopnickiej 1, 66-460 Witnica
Główne marki: Lubuskie Miodowe Ciemne, Lubuskie Miodowe Jasne, Wiśniowe, Lubuskie, Lubusz, Gorzowiak Jasne, Gorzowiak Ciemne, Slow Lime, Lubuskie Zielone, Piwo Celtyckie, Boss Mocny, Mocne Zachodnie, Core, Porter, Black Boss, Boss Beer, Master Pils, Master Mocne Podpiwek Lubuski, Podpiwek, Piwo Klasztorne Opata, Piwo Klasztorne Przeora, Piwo Klasztorne Szafarza, Piwo Prowincjała, Piwo Furtiana.
Browar Zamkowy
Adres: ul. Zamkowa 2, 47-400 Racibórz
Główne marki: Raciborskie, Raciborskie Ciemne, Raciborskie Zielone, Raciborskie Miodowe, Twierdzowe.
Browar Zodiak
Adres: Bierzwienna Długa Kolonia, 104A, 62-650 Kłodawa
Główne marki: Lew Pils, Lew Mocne, Lew Classic, Mocne Beer, Mocne Małe, Relax Pils, Silver Pils, Strzelec, Zodiak.
Browar Żywiec (wchodzi w skład Grupy Żywiec SA)
Adres: ul. Browarna 88, 34-300 Żywiec
Główne marki: Żywiec Beer, Zywiec Full Light, Żywiec Niskoalkoholowy, Desperados, Freeq, Freeq Golden Apple, Freeq Green Lime, Freeq Red Fruits, Heineken, Warka.
autor felietonu: Tomasz Śpiewak
