„Za dwadzieścia lat bardziej będziesz żałował tego, czego nie zrobiłeś, niż tego, co zrobiłeś. Więc odwiąż liny, opuść bezpieczną przystań. Złap w żagle pomyślne wiatry. Podróżuj, śnij, odkrywaj”

Wietnam od Sajgonu do Hanoi przyrodniczo

Niezwykła bioróżnorodność Wietnamu – kształtowana z jednej strony przez klimat tropikalny charakterystyczny dla regionu Azji Południowo-Wschodniej, z drugiej zaś przez umiarkowany klimat Azji kontynentalnej – czyni z niego jeden z najbardziej zróżnicowanych przyrodniczo krajów świata.

Wietnam klimatycznie vs. przyrodniczo

Podróżując pomiędzy dwiema stolicami, dwóch części jednego państwa Wietnamu, pomiędzy Sajgonem (Ho Chi Minh), – niekwestionowaną stolicą Wietnamu południowego,  a Hanoi – stolicą państwa i oczywiście Wietnamu północnego, na dystansie około 1700 km nie można nie zauważyć niesamowitej różnorodności otaczających krajobrazów. Od lasów tropikalnych i namorzynowych południa, przez malownicze wzgórza do skalistych pasm górskich północy. Przy tym tak bardzo zróżnicowanym ekosystemie równie bogate zróżnicowanie roślin i zwierząt, z których wiele stanowią gatunki endemiczne, niewystępujące nigdzie indziej na naszej planecie.

 

Wojna wietnamska vs. Wietnam przyrodniczo

20 lat wyniszczającej wojny nosi dziś opłakane skutki również przyrodnicze. To za sprawą amerykańskich nalotów i stosowania na ogromną skalę napalmu oraz degradujących środowisko  herbicydów Wietnam zmienił się diametralnie. Setki tysięcy hektarów lasów pierwotnych, w tym również endemicznych, zostało bezpowrotnie zniszczonych w ciągu 2 dekad działań człowieka, a z nimi setki gatunków zwierząt pozbawionych naturalnych warunków bytowych. Do tego bieda i głód, a także rabunkowa gospodarka skutecznie dopełniły dzieła zniszczenia.

W Wietnamie nie można już zobaczyć nosorożca jawajskiego, uznanego za wymarły po wojnie wietnamskiej. Co prawda w 1988 natrafiono na zastrzeloną przez kłusownika dorosłą samicę, a to zdeterminowało do poszukiwań uznanego za zaginiony, gatunku. Ślady kilku osobników udało się odnaleźć w okolicach rzeki Dong Nai i głównie ze względu na nie w 1992 tereny te zostały włączone do Parku Narodowego Cat Tien. Niestety, osiągające (na czarnym rynku) niebotyczne ceny rogi nosorożca, doprowadziły ostatecznie do wytrzebienia ostatnich żyjących przedstawicieli w 2010.

Los nosorożca podzielił również krokodyl syjamski. Oficjalnie ostatni krokodyl syjamski został zabity w Wietnamie przez kłusowników w 2012 roku. Dziko żyjących przedstawicieli tego gatunku na całym świecie została niecała setka, z czego większość zamieszkuje tereny Kambodży.

 

Wietnam przyrodniczo w liczbach…

Choć szata roślinna na przestrzeni kilku ostatnich dekad, zwłaszcza w czasie wojny wietnamskiej, została poważnie zdegradowana, powierzchnia lasów drastycznie zmniejszona (z 44% przed wojną do 24% obecnie) to nadal na obszarze całego kraju tworzy zróżnicowany gatunkowo zasób flory.

Naturalne zbiorowiska roślinne tworzą lasy, które zachowały się głównie w górach. Na północy kraju rosną wilgotne lasy monsunowe, a na południu lasy równikowe, o zróżnicowanym składzie gatunkowym (m.in. drzewo żelaznekamforowiecdalbergia zwana drzewem palisandrowym i Rhus vernicifera, dostarczające żywicy lakowej) oraz o bogatym poszyciu bambusowym. Powyżej 1000 m n.p.m. lasy tropikalne przechodzą w podzwrotnikowe lasy, gdzie występują także lasy strefy umiarkowanej z sosną i dębem. Od około 2500 m n.p.m. występuje roślinność alpejska. W suchszych kotlinach i wyżynach śródgórskich miejsce lasu zajmują sawanny (m.in. na płaskowyżu Tây Nguyên). Dominującą formacją roślinną są sawanny, a wiele obszarów jest zajętych przez tereny rolnicze. Na wybrzeżu, gdzie tereny są zalewane przez przypływy, rosną lasy namorzynowe. [ŹRÓDŁO: wikipedia.org] 

W ostatnich dekadach w Wietnamie degradacji i poważnemu zniszczeniu uległ także niezwykle bogaty świat zwierząt.

W Wietnamie coraz rzadziej spotkać można słonia i tapira, tak licznie kiedyś występujących tutaj. Zdecydowanie łatwiej tutaj o bawoły i antylopy, również zaszyte głęboko w lasach pantery, tygrysy i lamparty, a także kilku przedstawicieli naczelnych – gibony i makaki. Nie byłoby dżungli bez gadów i owadów. W Wietnamie nadal (mimo sporego popytu na nie) żyje kilka gatunków węży z rodziny pytonów i jadowite pająki.

W liczbach Wietnam przyrodniczo:

  • 16 miejsce na świecie pod względem różnorodności biologicznej
  • 16 % wszystkich gatunków żyjących na świecie zamieszkuje Wietnam
  • 13 200 gatunków roślin lądowych
  • 3 000 gatunków roślinności wodnej
  • 16 000 odmian roślin, z których 10 % to gatunki endemiczne,
  • 10 000 gatunków zwierząt (310 gatunków ssaków, 840 gatunków ptaków, 260 gatunków gadów, 120 gatunków płazów)
  • 25 gatunków ssaków naczelnych (wśród nich 11 krytycznie zagrożonych wyginięciem, a 5 to gatunki endemiczne)
  • ponad 20 różnych ekosystemów morskiej flory i fauny
  • jest domem dla 7750 gatunków owadów
  • około 30 chronionych parków narodowych i rezerwatów przyrody, przy czym blikso 30% chronionych obszarów znajduje się w Delcie Mekongu

 

Wietnam przyrodniczo – co warto zobaczyć?

Delta Mekongu

Rzeka Mekong jest najdłuższą na Półwyspie Indochińskim. Uchodzi do Morza Południowochińskiego rozległą deltą, stanowiącą ciekawy region przyrodniczy i subkulturowy.  Delta Mekongu położona jest tak nisko względem poziomu morza, że z dużym prawdopodobieństwem w ciągu najbliższych 30 lat znajdzie się w całości pod wodą. W skład Delty Mekongu wchodzi 9 mniejszych odnóg połączonych kanałami, od których bierze się inna nazwa – Rzeka Dziewięciu Smoków.

Teren, region o powierzchni blisko 40 tysięcy kilometrów kwadratowych, na którym rzeka Mekong tworzy cały labirynt odnóg, kanałów i jezior oplatających małe skrawki lądu i wysepki. Na nich żyją ludzie zajmujący się głownie rybołówstwem i uprawą ryżu. Delta Mekongu! Miejsce, w którym życie toczy się na wodzie – domy, szkoły, urzędy, rzemiosła, świątynie „obrastają” brzeg lub pływają na powierzchni wody. Komunikacja „publiczna” i transport odbywa się tutaj łodziami.  Na wodzie również pływające bazary, które kipią życiem przekupniów sprzedających towary prosto z łodzi.

 

 

Park Narodowy Cát Tiên

Park Narodowy Cát Tiên jest jednym z największych rezerwatów przyrody w Wietnamie, obejmującym ogromną powierzchnię 719 kilometrów kwadratowych i rozciągającym się na trzy różne prowincje.

Park Narodowy Cat Tien stanowi rozległy obszar nizinny porośnięty lasem tropikalnym, będącym jednocześnie rezerwatem biosfery w południowym Wietnamie. Znajdują się tu kilkuset-letnie drzewa, ogrody botaniczne i ścieżki rekreacyjne. Park jest także schronieniem dla różnorodnych dzikich zwierząt, od gadów z Jeziora Krokodyli po zagrożone naczelne i rzadkie ptaki.

W parku główną atrakcją są jedne z najstarszych drzew La Ceiba, które można spotkać w Ameryce Środkowej, w Meksyku, gdzie bywają nazywane Świętymi Drzewami Majów. Tutaj w Wietnamie drzewa nazywane są wężowymi i również uznawane za uświęcone i zamieszkane przez duchy.

 

Park Narodowy Tà Đung (Ta Dang)

Jeden z blisko 30 Parków Narodowych na terenie Wietnamu, stworzony na obszarze rozlewisk rzeki Dong Nai, które to rozlewiska tworzą niesamowity krajobraz przypominający połączone setki jezior i zbiorników wodnych.

Leży niemal idealnie w połowie linii prostej łączącej miasto Ho Chi Minh z miastem Tuy Hoa. Leży na obszarze tzw. Wyżyn Centralnych Wietnamu, które – ze względu swoją dziewiczą przyrodą i bogatą kulturą mniejszości etnicznych je zamieszkujących – stały się zupełnie niedawno celem podróżników. Park Narodowy Ta Dung, wcześniej znany jako Rezerwat Przyrody Ta Dung, jest ulubionym miejscem wielu osób podczas podróży na Wyżyny Centralne.

Położony w dystrykcie Dak Glong w prowincji Dak Nong Park Narodowy Ta Dung obejmuje płaskowyże Dak Nong i Di Linh. Ten obszar o powierzchni 22 000 ha składa się z około 40 wysp rozrzuconych na gigantycznym jeziorze, które są domem dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Jezioro Ta Dung przywołuje na myśl cudowną scenerię Zatoki Ha Long, popularnego miejsca w północnym Wietnamie, dlatego też jest nazywane „zatoką Ha Long w głębi lądu” na Wyżynach Centralnych. Oprócz znaczenia turystycznego, ten rezerwat przyrody odgrywa kluczową rolę w badaniach naukowych i programach ochrony środowiska naturalnego, w tym rzadkich gatunków flory i fauny Wietnamu.

Jezioro Ta Dung o łącznej powierzchni około 5000 ha oblewa swymi wodami ponad 40 wysp i półwyspów o różnej wielkości i kształcie, falujących na jego malowniczej powierzchni. W wiosenny dzień, gdy poziom wody utrzymuje się wysoko, a niebo jest czyste, można nawet obserwować ryby pływające w jeziorze wśród zielonych alg. Obszar ten niesie również niezwykle zróżnicowany ekosystem, w tym ponad 1000 gatunków fauny i flory o niektórych rzadkich nazwach z wietnamskiej Czerwonej Listy okazów gatunków zagrożonych. Las Ta Dung jest domem dla lampartów, duków i gibonów, a także olbrzymich pytonów.

Park Narodowy Phong Nha – Ke Bang

Park Narodowy Phong Nha-Ke Bang  na liście światowego dziedzictwa UNESCO, ze swymi krasowymi górami, podziemnymi rzekami, zabytkami, głębokimi jaskiniami i dziewiczą dżunglą, jest rajem dla miłośników wędrówek pieszych, jazdy na rowerze, wiosłowania lub zwykłego relaksu. Leży w części północnej Wietnamu.

Ochroną w parku objęte są pierwotne lasy tropikalne, w których stwierdzono obecność 751 gatunków roślin wyższych i 381 gatunków zwierząt. Na terenie parku znajdują liczne jaskinie i podziemne rzeki, w większości niezbadane, tworzące korytarze o długości ok. 65 km.

Park Narodowy Ke Bang to jeden z największych obszarów wapiennych na świecie. Unikatowy jest tutaj system jaskiń z długą podziemną rzeką, wysokimi i szerokimi otworami jaskiniowymi, piękną mielizną i stalaktytami. W Parku Narodowym  Phong Nha znajduje się najsłynniejsza z wietnamskich jaskiń –   Hang Son Doong – odkryta na początku lat 90. . Pokonywanie 5-kilometrowej jaskini łodzią jest niezwykle ekscytujące.

Park Narodowy Cuc Phuong w prowincji Ninh Binh

Park Narodowy Cuc Phuong to zdecydowanie idealna opcja dla miłośników przyrody, którzy szukają krótkiej ucieczki od zgiełku Hanoi w poszukiwaniu prawdziwej dziczy. Znany jako zielone płuca północnego Wietnamu, Park Narodowy Cuc Phuong zyskał sławę jako duże muzeum przyrody z bogatym ekosystemem, centrum ochrony zagrożonych gatunków; a także domem dla mniejszości etnicznej Muong z ich wyjątkową kulturą.

Park Narodowy Cuc Phuong zajmuje rozległy obszar ponad 22 tys. ha i leży na obszarach 3 prowincji: Ninh Binh, Hoa Binh i Thanh Hoa. Znajduje się 130 km na południowy zachód od Hanoi i 55 km na północny zachód od miasta Ninh Binh.

Jest też największym i pierwszym parkiem narodowym w kraju, założonym przez samego wujka Ho, Cuc Phuong to obszar gęstego lasu tysiącletnich drzew, ogrodów botanicznych, wielu gatunków ptaków, ssaków, gadów i kolorowych motyli, a także dwóch schronisk zwierząt, które warto zwiedzić.

Lasy parku stanowią również źródło utrzymania dla lokalnych społeczności. Dawniej Cuc Phuong był domem dla mniejszości Muong i do dziś na jego terenie znajduje się kilka wiosek rozsianych po peryferiach. Miejscowi biorą udział w ekoturystyce opartej na społeczności i zapewniają zakwaterowanie w swoich domach rodzinnych, aby przyciągnąć turystów do dłuższego pobytu w parku i tworzyć zachęty do wspierania programów ochrony przyrody.

 

Park Narodowy Ha Long

Na północy obowiązkowa do turystycznego „zaliczenia” jest zatoka Ha Long, wpisana niedawno na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zatoka Ha Long w Zatoce Tonkińskiej obejmuje około 1600 wysp i wysepek, tworzących spektakularny krajobraz morski złożony z wapiennych filarów. Ze względu na urwisty charakter większość wysp jest niezamieszkana i nie ma na nie wpływu obecność człowieka. Wyjątkowe piękno krajobrazowe tego miejsca jest uzupełnione jego dużym zainteresowaniem biologicznym.

Jedną i największą z 367 wysp zatoki Ha Long tworzących archipelag Cat Ba jest wyspa Cat Ba . Znajduje się około 32 mil (50 kilometrów) od miasta Hai Phong, a podróż łodzią motorową trwa do 1 godziny.

Jedną z nich, bodaj najpopularniejszą jest Cát Bà z Parkiem Narodowym. Często wymieniany jako jeden z najsłynniejszych parków narodowych Wietnamu, Cát Bà powinien znaleźć się na trasie każdego podróżnika odwiedzającego Zatokę Ha Long. Park jest ważną biosferą w północnym Wietnamie i został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

 

Materiały źródłowe i fragmenty tekstów zaczerpnięte z:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Strona używa plików cookies w celu łatwiejszego funkcjonowania. Przebywając na stronie wyrażasz zgodę na ich używanie.