„Za dwadzieścia lat bardziej będziesz żałował tego, czego nie zrobiłeś, niż tego, co zrobiłeś. Więc odwiąż liny, opuść bezpieczną przystań. Złap w żagle pomyślne wiatry. Podróżuj, śnij, odkrywaj”

STAMBUL-Hagia-Sofia

Turcja Czterech Wybrzeży i Centralnej Anatolii, cz. 1 – STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów

Od dawna dobrze nam znana, od niedawna planowana… Zróżnicowana geograficznie, zlokalizowana na dwóch kontynentach, z trzech stron otoczona wodami czterech mórz Turcja, staje się naszym najnowszym projektem i – jak przekornie zakładamy – nowym odkryciem roku 2021.

Turcja na planie pięciu regionów: Wybrzeża Morza Czarnego od północy, Wybrzeża Morza Marmara i Wybrzeża Egejskiego od zachodu, Wybrzeża Śródziemnomorskiego od południa i całkowicie interkontynentalnej Centralnej Anatolii dostarcza niesamowitych atrakcji dla turystyki objazdowej i wypoczynkowej, dla której przygotowujemy nasz projekt.

Co warto w tej części Turcji zobaczyć – o tym w kolejnych akapitach, które z całą pewnością nie wyczerpią tematyki podróżowania po tym pięknym kraju. Będziemy wracać do Turcji każdego roku, przygotowując kolejne edycje dla miłośników podróżowania. Zaczynamy od STAMBUŁ miasta dwóch kontynentów.

STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów i TOP10

Stambuł (Istanbul) to jedyne na świecie miasto dwóch kontynentów, rozdarte na pół Cieśniną Bosfor, w części zachodniej leżące w granicach Europy, w części wschodniej leżące w Azji. Strategiczne położenie sprawiło, że Stambuł wchłaniany przez kolejne imperia – Rzymskie, Bizantyjskie i Osmańskie – był ich stolicą przez ponad 1500 lat. Tygiel kulturowy, narodowy i religijny, w którym mieszanie następowało na przestrzeni wielu stuleci, choć najważniejsze zabytki powstawały tutaj w epoce bizantyjskiej, w osmańskiej zaś miasto nabierało kolorytu.

Jest dziś największym i najlepiej rozwiniętym miastem Turcji, jest też jednym z najwspanialszych miast świata, a przy tym dziesiątki muzeów, kościołów, pałacy, meczetów, bazarów pośród niezliczonej ilości mniejszych i większych terenów zielonych. Dosłownie wszędzie, w każdym zakątku Istambułu wspaniałe zabytki z czasów wszystkich trzech imperiów.


Hagia Sofia

Zachwyca rozmachem i historią, w krócej kolejno zmieniała swe funkcje: od świątyni chrześcijańskiej, przez meczet muzułmański, do muzeum. Zbudowana w 537 r.n.e przez cesarza Bizancjum Justyniana I jako bazylika, przez kolejne tysiąclecia do roku 1453 była kościołem chrześcijańskim. Po podboju Konstantynopola przez sułtana osmańskiego Mehmeda II, stała się meczetem na kolejne tysiąclecia, aż do upadku Imperium Otomańskiego. W 1934 roku, za czasów nowożytnej republiki tureckiej, stała się budynkiem świeckim i muzeum. Od lipca 2020 roku na powrót Hagia Sofia stała się meczetem.


Pałac Topkapi

Przez prawie 4 wieki pałac Topkapi w Stambule był rezydencją sułtanów tureckich. Jego budowę rozpoczęto za panowania sułtana Mehmeda II Zdobywcy w 1453 roku, zaraz po zdobyciu Konstantynopola, a zakończono w 1465 roku. Zbudowany na układzie czterodziedzińcowym, zachowanym do dziś, z Bramą Imperialną oddzielającą pałac od miasta.

 

Pierwszy Dziedziniec (zwany Alay Meydanı, dziedziniec janczarów) dostępny dla wszystkich, jedyne miejsce w pałacu, gdzie wysocy dostojnicy mogli wjechać konno. Sąsiaduje z magazynami zaopatrzenia dla pałacu, pomieszczeniami dla kupców, stajniami i łaźniami.

Drugi Dziedziniec, wzniesiony przez architektów z pobitych Węgier, z makietami pałacu, z wystawą sułtańskich powozów i kolekcją chińskiej porcelany zachowanej w pałacowych kuchniach.

Trzeci Dziedziniec Topkapı to prywatna posesja sułtana, do której prowadzi Brama Szczęśliwości. Przechodzący przez bramę musieli posiadać specjalne zezwolenie i wprowadzani byli przez białych eunuchów. Wokół dziedzińca usytuowane były lokale Uniwersytetu Pałacowego, Biblioteka Ahmeda III, skarbiec, kolekcja zegarów, kolekcja strojów sułtańskich, komnata z relikwiami oraz Sala Audiencyjna (Tronowa). W sali tej sułtan podejmował ważnych gości (np. ambasadorów obcych państw), a także prowadził narady ze swoimi doradcami wojskowymi. Ze względów bezpieczeństwa obsługę sali stanowili wyłącznie głuchoniemi.

W Sali Tronowej przechowuje się największe relikwie muzułmańskie, z których na uwagę zasługują: płaszcz proroka Mahometa (arab. burda), 2 z 9 mieczy Mahometa oraz jego łuk,  miecze pierwszych kalifówAbu BakraUmara Ibn al-ChattabaUsmanaAlego, słynnego wodza arabskiego, Chalida Ibn al-Walidai inne.

Czwarty Dziedziniec jest otwartym terenem, przypominającym duży ogród z wieloma pawilonami, gdzie odpoczywał sułtan.

 

W pałacu Topkapı w Stambule znajduje się ogromny harem (pomieszczenia mieszkalne sułtańskiej rodziny). Na czele haremu ongiś stała matka panującego sułtana. Zgodnie z prawem islamskim, sułtan mógł mieć 4 żony i taką ilość konkubin, na jaką było go stać (jaką był w stanie finansowo utrzymać). Harem Topkapi składa się z kilkuset komnat, ale udostępnione do zwiedzania jest tylko kilkanaście.


Błękitny Meczet

STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów i Błękitny Meczet (Sultan Ahmet Camii),  którego nazwa jest pochodną zastosowanej ceramiki z Izniku w Anatolii o kolorze niebieskim, którą ozdobiono sporo wnętrz budowli,  został ufundowany w XVII w. przez Sułtana Ahmeta I – młodocianego, 13-letniego w chwili rozpoczęcia budowy, władcę, którego kompleksy mierzyły się z osiągnięciami i dorobkiem wielkich poprzedników . W zamyśle Błękitny Meczet miał być dziełem młodego sułtana, a swym rozmachem i pięknem przyćmić, już wtedy ponad tysiącletnią, bazylikę Hagia Sophia.

Zbudowany na planie prostokąta złożonego z dwu kwadratów. Na jednym z kwadratów wznosi się sama świątynia z salą modlitewną, na drugim zaś jej dziedziniec wewnętrzny otoczony arkadowymi podcieniami z 26 granitowymi kolumnami podtrzymującymi stropy.

Jest dziś jedną z najważniejszych atrakcji na szlaku turystycznym w Istambule, przyciągając uwagę elegancką kompozycją, rosnącymi kopułami i sześcioma, strzelistymi minaretami.

Sporo więcej o Błękitnym Meczecie TUTAJ


Wielki Bazar

STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów i Wielki Bazar (Kapali Carsi), nazywany zamiennie Krytym Bazarem w Istambule podobno odwiedza w sezonie więcej turystów niż Wieżę Eiffla w Paryżu. Niesamowite miejsce, pełne życia i gwaru, z ponad 500-letnią tradycją i niepowtarzalnym klimatem. Sprzedaje się tutaj przyprawy, biżuterię, wyroby garncarskie, dywany, ceramikę, rękodzieła, odzież i wiele, wiele innych. Na powierzchni około 30 hektarów swoje towary wystawia ponad 3500 sklepikarzy.  Miejsce wymaga gruntownego remontu, który przewiduje się potrwałby minimum 10 lat i pochłonął by miliony dolarów, jest jednak skutecznie wstrzymywany przez społeczność obawiającą się utraty tradycyjnego klimatu z wielowiekową tradycją.

Obowiązkowe miejsce na szlaku turystycznym Istambułu.


Wieża Galata

STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów i jego Wieża Galata to przede wszystkim najlepszy punkt widokowy na spektakularną panoramę miasta. Wieża Galata została zbudowana prawdopodobnie w 1384 roku, jako Wieża Chrystusa (Christea Turris), stanowiąc część fortyfikacji ówczesnej kolonii Genui. Przez wieki pełniła różne funkcje, w tym bazy wojskowej, czy więzienia. Wielokrotnie podniszczona zębem historii i wydarzeń, systematycznie odbudowywana, zachowała się niemal niezmiennie do czasów dzisiejszych.

 

Więcej o obiekcie TUTAJ


Hipodrom

Znajduje się niedaleko Błękitnego Meczetu.

Budowę Hipodromu w Stambule zlecił cesarz rzymski Septymiusz Sewer w 203 r. n.e., choć rozbudował go Konstantyn Wielki. Miejsce, w obrębie którego toczyło się ówczesne życie obywatelskie miasta. Tutaj też odbywały się wyścigi rydwanów – niezwykle popularna rozrywka w czasach jego świetności.

Przez stulecia Hipodrom ozdobiony licznymi pomnikami i rzeźbami pozostał niezmieniony, aż do czasów najazdu krzyżowców w 1204 r., kiedy to został doszczętnie obrabowany i zniszczony. Jedna z rzeźb pochodzących właśnie z Hipodromu, przedstawiająca cztery konie, znajduje się obecnie w Bazylice św. Marka w Wenecji.

Do dziś przetrwały zaledwie fragmenty oryginalnego Hipodromu, niemniej stanowią wspaniałą atrakcję w miejscu takim, jak STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów, a miejsce to znane jest jako Sultanahmet Meydanı lub At Meydanı (dosł. „Koński Plac”).


Muzeum Archeologiczne

Muzeum Archeologiczne z Stambule w krótkim podsumowaniu: nieco ponad 120 lat funkcjonowania, ponad milion eksponatów z okresu ponad pięciu wieków historii związanej z olbrzymim terytorium dawnego imperium otomańskiego – od Bliskiego i Środkowego Wschodu, po Egipt i Bałkany.

Znajduje się niedaleko pałacu Topkapi. Zbiory zawierają dosłownie bezcenne eksponaty, w tym m.in. antyczne kamienne kopie z tekstem najstarszego na świecie zachowanego Traktatu z Kadesz (przymierza z 1269 r.p.n.e. wartego pomiędzy Egipcjanami, a Heletytami), najstarszymi na świecie hieroglifami, przykładami pisma klinowego, antycznymi marmurowymi i kamiennymi sarkofagami, mozaikowymi wizerunkami zwierząt z bramy Isztar w Babilonie, najstarszą inskrypcją hebrajską, posągami starożytnych bogów, rzeźbami rzymskimi i greckimi, ceramiką i wieloma, wieloma innymi nigdzie indziej nie posiadającymi swych historycznych odpowiedników.

Dużo więcej o zbiorach Muzeum Archeologicznego w STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów TUTAJ.


Cysterna Bazylikowa

Cysterna Bazylikowa, zwana inaczej Pałacem Jerebatan (Yerebatan Sarayı), Zatopioną Cysterną to podziemna komnata znajdująca się w pobliżu Hagia Sofia, której sklepienie podpiera ponad 300 marmurowych kolumn, będąca kiedyś ogromnym, podziemnym zbiornikiem wodnym, zbudowanym przez bizantyjskiego cesarza Justyniana I w VI w. n.e., dziś jedna z największych atrakcji Stambułu.

Cysterna ma 140 m długości i 70 m szerokości.\, wybudowana na rozkaz Justyniana I, miała za zadanie buforować, tj. przechowywać wodę pitną dla pałacu cesarskiego i stanowić pewne źródło zaopatrzenia na wypadek wybuchu wojny, lub zatrucia wody z akweduktów. Cysterna po zdobyciu Konstantynopola przez Turków [popadła w zapomnienie i autentycznie do XVI wieku nie istniała w świadomości nawet mieszkańców, choć ci wydobywali wodę przy pomocy wiader z otworów przypominających studnie. Odkrycia cysterny dokonał w latach 1544-1550 holenderski podróżnik, który tym czasie poszukiwał w Stambule śladów bizantyjskiej bytności.

Obiekt udostępniony jest do zwiedzania codziennie, we wnętrzu zaś dodatkową atrakcją (za dopłatą) jest pamiątkowa sesja zdjęciowa w strojach stylizowanych na czasy epoki Imperium Osmańskiego.


Wieża Leandra

Wieża Leandra to latarnia morska wybudowana na wysepce cieśniny Bosfor. Kiedyś za czasów greckich wieża strażnicza, punkt wczesnego ostrzegania (przed okrętami perskimi), później nawet forteca.

Dziś miejsce z urokliwie położoną kawiarnią oraz całkiem elegancką restauracją, do którego przybijają promy. Stronka wieży TUTAJ.


Twierdze nad Bosforem

Od strony cieśniny niezwykle przyciągające uwagę i zasługujące na odwiedziny są dwie twierdze: Anatolijska (Anadolu Hisarı) oraz Rumelijska (Rumeli Hisarı). Obydwie powstały w czasie przygotowań Turków do oblężenia Konstantynopola pod koniec XIV wieku. Twierdza Anatolijska wybudowana w końcu XIV w. (1393-94) po azjatyckiej stronie cieśniny, ma 25 m wysokości i zajmuje 7000 m² powierzchni. Zaraz po jej wybudowaniu sułtan Bajazyd I przystąpił do oblężenia Bizancjum i z twierdzy kontrolował ruch statków na cieśninie, blokując dostawy żywności do miasta. Oblężenie trwało do 1402 roku.

W latach 60-ych XV w., na ruinach bizantyjskich, powstała dokładnie naprzeciw Twierdzy Anatolijskiej, Twierdza Rumelijska. Została wybudowana przez Mahmeda II w latach 1451-52 i był wówczas najpotężniejsza twierdzą średniowieczną.

Obydwie fortyfikacje tak umiejscowione dawały sułtanowi skuteczną i pełną kontrolę ruchu w cieśninie. Twierdze najlepiej widoczne są z cieśniny, jedynie Rumelijska udostępniona jest zwiedzającym.


STAMBUŁ miasto dwóch kontynentów ma do zaoferowania dużo. My wybieramy najważniejsze z miejsc i je gorąco rekomendujemy. Do nich zapraszać będziemy w programach naszej turystyki.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Strona używa plików cookies w celu łatwiejszego funkcjonowania. Przebywając na stronie wyrażasz zgodę na ich używanie.