Niby fiord, a jednak nie fiord 🙂
To leżąca w południowej części Morza Adriatyckiego, czarnogórska Zatoka Kotorska- Boka Kotorska. Tylko jej niewielki, północno-zachodni odcinek należy do Chorwacji.
Zatokę tworzy 5 mniejszych akwenów- zalewy: Hercegnovski, Tivatski, Morinjski, Risanski i Katorski.
Adriatycki fiord, czy aby na pewno?
Poszarpane szczyty okalających Zatokę gór Lovcen, Vrmac i Dobrota głęboko wcinają się w turkusowe wody Adriatyku. Wierzchołki masywów górskich sięgają aż 1748 m n.p.m. To wszystko tworzy niezwykły krajobraz, znany głównie z norweskich fiordów.
Prawda jest jednak taka, że Boka Kotorska to nie zalana dolina polodowcowa (fiord), ale rias (zalane doliny rzeczne).
Nazwa, nazwą- a my widzimy ewidentne nawiązanie do krajobrazów północy 🙂 Z tą tylko różnicą, że tu panuje klimat śródziemnomorski- jest ciepło, a przyroda rozpieszcza nas subtropikalnymi gatunkami kwiatów i drzew.
Znajdziemy tutaj drzewa cytrusowe- pomarańcze, cytryny i kiwi, palmy, oleandry, krzewy wawrzynu, mimozy, granaty, agawy czy magnolie.
Droga przez historię
Brzegiem Zatoki Kotorskiej, przeważnie nad samym morzem, biegnie droga- część Magistrali Adriatyckiej. Podążając nią napotkamy wiele atrakcyjnych miejscowości, pełnych zabytków i niepowtarzalnego klimatu.
Burzliwe losy Boki widoczne są tu niemal na każdym kroku. Ze względu na swe atrakcyjne, głównie pod względem strategicznym, położenie była przedmiotem walk i zmagań imperiów Lirów, Rzymian, Bizantyjczyków, Gotów i Słowian. Dalej o władzę spory toczyły lokalne serbskie księstwa, Wenecja, Turcja i Austria. Także odległe imperia postanowiły odcisnąć tu swój ślad- Hiszpania, Francja napoleońska i Rosja. Zawitali tu również arabscy korsarze, których najazdy kończyły się spustoszeniem bokokotorskich portów.
Okres największego rozkwitu terenów Zatoki, przypadł na panowanie Wenecjan (XVII-XVIII w.). Flota przeżywała wówczas okres niezwykle dynamicznego rozwoju, skutecznie rywalizując z sąsiednim Dubrownikiem. Swoje siedziby mieli tu również uskocy- grupy chłopów i górali, związanych z ruchem hajduckim- prowadzący stałą walkę z Turkami.
Koniec potęgi Boki przypadł na początek XVIII w.
Po kolei
Pierwszym akwenem, który napotkamy po przekroczeniu granicy chorwackiej, jest Zalew Hercegnovski. Wspaniała kraina ogrodów i pałaców, z „miastem kwiatów”- Herceg Novi.
Szczególne wrażenie robi tutaj kaskadowa panorama oraz wszechobecna bujna roślinność. Miasto dość młode (założone dopiero w WIV w.) imponuje swoją architekturą, będącą mieszanką wpływów orientalnych, romańskich i bizantyjskich.
Wizytówką miasta są: wieża zegarowa z 1667 r.- jej górna ośmiokątna część, zwieńczona blankami, przypomina figurę szachową; oraz Monastyr Savina- jeden z najcenniejszych prawosławnych klasztorów na czarnogórskim wybrzeżu, usytuowany we wschodniej części miasta.
A dalej?
Dalej mamy Zalew Tivatski, którego główną atrakcją jest port marynarki wojennej. Można tu podziwiać akrobacje lotnicze i nietuzinkowe podejścia samolotów do lądowania 🙂
Oraz maleńka Zatoka Morinjska.
Najbardziej popularne
Najbardziej znane turystycznie części Zatoki Kotorskiej, to Risański i Kotorski Zalew. Co roku przyciągają one tysiące turystów, skuszonych niesamowitymi krajobrazami oraz historycznymi pamiątkami tego miejsca.
To tu znajdują się najcenniejsze pozostałości panowania Wenecjan.
Przemierzając oba akweny podziwiać możemy także wspaniałe, maleńkie wioski i osady, przycupnięte na górskich zboczach. Ich senna aura wcale nie zniechęca do ich eksplorowania- wręcz przeciwnie, działa jak magnes. Warto zajrzeć do takich miejsc i odkrywać ukryte w nich skarby 🙂
Flagowe miasta Zatoki Kotorskiej
Risan – to nieduża, malownicza miejscowość położona w głębi Zatoki Kotorskiej, która w starożytności była stolicą iliryjskiego królestwa Teuty. Pozostałości murów obronnych, rzymskie mozaiki i inne pamiątki z tamtych czasów przyciągają miłośników zabytków. Dodatkowym atutem jest cisza, spokój, dużo zieleni i przepiękne widoki.
Kotor – najlepiej zachowane średniowieczne miasto tego rejonu, o które- przez swoje trudno dostępne położenie- przez wieki walczyły różne narody.
Pierwszą osadę założyli w III w.p.n.e. Lirowie, a po nich osiedlili się tu Grecy, którzy założyli pierwszy port handlowy. Miastem władali kolejno Rzymianie i Bizantyjczycy, a także pomniejsze państwa bałkańskie. Największy rozkwit Kotor zawdzięcza panowaniu Wenecjan.
Miasto uzyskało wówczas typową, zachowaną do dziś, wenecką architekturę. Wybudowano mury obronne, które uchroniły Kotor przed najazdami Turków. Mury łączą się z twierdzą Świętego Jana na Samotnym Wzgórzu.
Wejście do twierdzy, warte jest wysiłku, roztaczają się stąd bowiem najpiękniejsze widoki.
Kotor to również wąskie, kręte uliczki, nieregularne place, prawosławne i katolickie świątynie, a także budynki w stylach romańskim, gotyckim, renesansowym i barokowym. Niestety- w większości nieodrestaurowane, a te na uboczu opustoszałe i pozamykane. Jednak i tak warto je zobaczyć. W mieście roi się od pamiątek po Republice Św. Marka w postaci wszechobecnych rzeźbionych lwów 🙂
Śródziemnomorski klimat Kotoru tworzą jednak nie tylko zabytki, ale również ludzie. Miejscowe kawiarnie od samego rana przeżywają oblężenie. Mieszkańcy zaraz po przebudzeniu wędrują do nich by napić się kawy, usiąść i porozmawiać ze znajomymi. Wszystko bez zbędnego pośpiechu… Celebracja poranka trwa…
Czy Zatoka Kotorska jest najpiękniejszą zatoką świata?
Wielu tak twierdzi.
Musicie jednak sprawdzić i ocenić to sami 🙂
My jak najbardziej polecamy- zarówno objazd Zatoki, jak i rejsy po jej turkusowych wodach.
